Nghiện chất có phải bệnh não bộ mạn tính?

02:25 31/12/2020

Năm 2011, Hiệp Hội Y Khoa về Hội chứng Nghiện Hoa Kỳ (ASAM) giới thiệu một định nghĩa mới về chứng nghiện. Khái niệm về chứng nghiện được mở rộng “Một căn bệnh mạn tính liên quan đến não bộ, tập trung ở những dây thần kinh và các khu vực chức năng của não bộ như Hạch hạnh nhân, vỏ não..và bao gồm cả những hành vi ngoài việc lạm dụng chất”.

1. Nghiện chất thay đổi cơ chế hoạt động của não

Theo ASAM, chứng nghiện không chỉ bao gồm hành vi bên ngoài. Nó làm thay đổi khả năng ghi nhớ, nguồn động lực và niềm vui, sở thích, và những hoạt động tích cực như việc chăm sóc bản thân bị dần biến mất. Hệ thống “tự thưởng” của não có thể biến ký ức về những niềm vui của bạn, kích thích hành vi gây nghiện gắn liền với phản ứng sinh học. 

Nghiện chất cũng tác động phần vỏ não, thay đổi sự điều khiển và nhận định. Điều này dẫn đến việc bạn bị thôi thúc quay trở lại con đường nghiện ngập theo thói quen để lấy lại cảm giác “bình thường”. Vỏ não tiếp tục phát triển ở giai đoạn dậy thì, giúp kiểm soát sự bốc đồng nên rất có thể việc tiếp xúc với chất kích thích từ nhỏ liên hệ với cả sự gia tăng của lạm dụng sử dụng chất sau này. 

                Addiction showcases the brain's flexibility | Science News

2. Một số đặc điểm của nghiện chất đặc trưng bởi

  • Không có khả năng duy trì việc kiêng khem 

  • Suy giảm khả năng kiểm soát hành vi, dễ bị kích thích yếu tố bên ngoài

  • Thèm hoặc “đói” dùng chất

  • Nhận biết mơ hồ với cách cư xử và quan hệ xung quanh

  • Phản ứng cảm xúc bất thường

️Ngoài ra nghiện chất làm thay đổi cảm xúc của bạn như:

  • Tăng nỗi lo âu, đau đớn về mặt tinh thần, loạn cảm (cảm giác bức bối khó chịu, không hài lòng hoặc không khỏe)

  • Phóng đại cảm giác rằng tình huống đó căng thẳng hơn thực chất

  • Khó khăn trong việc xác định và bộc lộ cảm xúc ra bên ngoài với những người khác

  • Rủi ro tái nghiện kể cả sau khi cai nghiện 

  • Từ chối thay đổi bất chấp những vấn đề gặp phải 

3. Lý giải về định nghĩa mới của nghiện chất

Trong quá khứ, chẩn đoán nghiện chất chỉ tập trung vào các biểu hiện bên ngoài của 1 người, được quan sát và đánh giá bởi những câu hỏi tiêu chuẩn. Định nghĩa mới của nghiện chất lại tập trung về những gì xảy ra trong bộ não, bởi chứng nghiện có thể tự thể hiện qua nhiều hành vi ngoài lạm dụng chất. Bằng việc hiểu sâu sự nghiện chất và mở rộng ra những vấn đề xung quanh, giải quyết các nguyên nhân cốt lõi của việc lạm dụng dựa trên nhiều khía cạnh sinh học, tâm lý, xã hội…, giảm thiểu khả năng tái nghiện. 

 

Nguồn: Verywellmind