Bộ não sẽ ra sao khi ngưng sử dụng ma túy đá?
04:53 16/03/2021
Methamphetamine (meth hay còn gọi là ma túy đá) có thể gây ra các hủy hoại, vết thương rõ rệt tới bộ não. Liệu hậu quả có thể được đẩy lùi hoặc đảo ngược một khi ngưng sử dụng ma túy đá không? Câu trả lời lại khá đơn giản.
Trong khi có thể một số chấn thương có thể phục hồi lại khi ngưng sử dụng đá, các loại tổn hại kia thì khó tác động hơn. Bất cứ phục hồi của chức năng não chỉ khả thi khi duy trì việc không sử dụng chất trong một thời gian ổn định.
1. Các loại tổn thương não
Sử dụng meth liều lượng cao hoặc trong một thời gian dài có thể hủy hoại bộ não, cả về chức năng và cấu tạo của nó. Trong quá trình lạm dụng chất, bộ não của một người tập làm quen với chất kích thích. Điều này thay đổi các hoạt động hóa sinh và cần thời gian để thích nghi một khi ngưng sử dụng. Hầu hết, các rối loạn chức năng trong tế bào thần kinh đều có thể tự điều chỉnh.
Tuy nhiên, việc tương tự khó có thể xảy ra với cấu trúc não bởi ma túy đá gây tổn thương tới các tế bào. Khả năng đảo ngược tổn hại phụ thuộc phần lớn vào vị trí bị tổn thương. Nếu vùng tổn thương xảy ra quanh khu vực tế bào não có thể tự tái tạo, các triệu chứng có thể cải thiện. Song, nếu hư hỏng xảy ra ở nơi các tế bào chuyên biệt, các tổn thương có thể là vĩnh viễn, sửa chữa có thể khó khăn - nếu không muốn nói là không thể.
Sử dụng meth nặng được biết là có thể gây chết tế bào ở các bộ phận não liên quan đến khả năng tự kiểm soát, bao gồm thùy trán, nhân đuôi và hồi hải mã. Tổn thương ở khu vực này có thể biểu hiện với nhiều triệu chứng tâm thần khác nhau. Thật không may, những loại tế bào này không thể thay thế. Chức năng của chúng cũng không thể được bù đắp bởi các tế bào não khác. Những thay đổi ở não thường là vĩnh viễn.
Ma túy đá ảnh hưởng tới bộ não bởi chúng:
-
Gây thay đổi chất dẫn truyền thần kinh cấp tính
-
Gây chết tế bào não
-
Làm tái phát hệ thống tự thưởng của não (nơi tạo ra dopamine)
-
Thay đổi chất dẫn truyền thần kinh cấp tính
-
Tiếp xúc lâu dài với ma túy đá trực tiếp làm thay đổi các cơ quan vận chuyển và thụ thể tế bào của não (hệ thống chịu trách nhiệm truyền thông điệp khắp não).
2. Cơ chế hoạt động gây nghiện - Hệ thống tưởng thưởng của não
Nghiện ma túy đá làm tổn hại khu vực của não gọi là trung tâm tưởng thưởng. Những khu vực này trong não bao gồm vùng VTA (Ventral tegmental area), vùng nhân cận vách (nucleus accumbens) và thùy trán. Gần như tất cả các chất gây nghiện đều trực tiếp hay gián tiếp kích hoạt một vùng ở não là nucleus accumbens. Những thay đổi ở trung tâm tưởng thưởng của não chịu trách nhiệm phần lớn cho việc thèm thuốc ở 1 người khi họ cai nghiện.
3. Khả năng xảy ra đảo ngược
Sau khi bỏ thuốc, khả năng phục hồi chức năng não bình thường sau khác nhau ở mỗi người, chủ yếu liên quan đến các yếu tố như thời gian, tần suất và liều lượng sử dụng. Một người dùng cũ có thể có cải thiện về các chức năng và / hoặc các triệu chứng sau đây (Đọc thêm về Hội chứng cai Meth) trong vòng sáu đến 12 tháng kể từ khi ngừng sử dụng thuốc:
Trong những năm gần đây, các nghiên cứu khoa học nhằm đánh giá tác động của việc kiêng khem lâu dài đối với hoạt động của não ở những người sử dụng methamphetamine trước đây. Một đánh giá năm 2010 của nghiên cứu được tiến hành bởi Cục Tâm Lý Học và Trung tâm Lạm dụng ma túy Nghiên cứu tại Đại học Temple nhìn việc phục hồi chức năng não sau khi ngừng thuốc giải trí khác nhau, bao gồm cả cần sa, MDMA (Thuốc lắc), và methamphetamine.
Với methamphetamine, người dùng có cựu người đã kiêng cử trong sáu tháng, điểm số về kỹ năng vận động, kỹ năng nói và các nhiệm vụ tâm lý thấp hơn so với một nhóm người chưa bao giờ sử dụng.
Tuy nhiên, sau 12 và 17 tháng, khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ của họ được cải thiện - kỹ năng vận động và lời nói của họ ngang bằng với những người không sử dụng. Song, tất cả đều trục trặc khi thực hiện tác vụ tâm lý. Những người dùng cũ có nhiều khả năng biểu hiện trầm cảm, thờ ơ hoặc hung hăng hơn những người không dùng.