Các mối quan hệ thân thiết thường ảnh hưởng mạnh mẽ tới tính cách, lối sống của một con người. Các nghiên cứu cho thấy bạn bè gần gũi có vai trò tác động lớn hơn so với người lạ hay người chỉ đơn thuần quen biết. 

Cho dù đó là người yêu hay gia đình, bạn bè thân thích hay là xã giao, các mối quan hệ độc hại liên quan đến hành vi tiêu cực và thói quen kiểm soát, thao túng và quấy rối, lạm dụng. Nghiên cứu cho thấy, khoảng 84% phụ nữ đã từng có một người bạn với những hành vi tự hủy hoại hoặc hủy hoại người khác. Hầu hết 40-60% vụ việc liên quan đến lạm dụng từ những người thân thiết. Mối quan hệ độc hại có thể hình thành như hậu quả của lạm dụng chất. Họ có thể tìm đến chất hoặc rượu bia để làm tê liệt các cảm xúc đau đớn, như việc trải qua một quan hệ tình cảm mệt mỏi với ai đó, hoặc bị thao túng, gạ gẫm “thử cho biết” bởi bạn bè. Các mối quan hệ độc hại và cơn nghiện thường song hành với nhau, tạo thành vòng lặp. Thay đổi chỉ xảy ra khi người nghiện trong gia đình hoặc người bạn đó dừng những ảnh hưởng tiêu cực do việc nghiện thuốc gây ra.

1. Bạn bè thân thiết, hoặc người yêu thường có tác động mạnh tới các vấn đề như: 

• Những quyết định về sức khỏe, như ăn uống hoặc tập thể dục

• Sử dụng rượu bia, thuốc lá và chất cấm

• Kết quả học tập và thái độ với trường học hoặc việc học

• Gu ăn mặc và giải trí

• Quyết định về giới tính và người yêu, bạn trai, bạn gái

2. Hai kiểu mối quan hệ liên quan tới vòng lặp nghiện chất

A. Mối quan hệ phụ thuộc

Trong vài trường hợp, sử dụng chất có thể làm tổn thương mối quan hệ, sự hàn gắn giữa 2 người, dẫn đến phụ thuộc lẫn nhau và “phẩy tay” cho qua. Phụ thuộc lẫn nhau là sự đồng phụ thuộc về cảm xúc hoặc tinh thần, thể xác vào một người khác, thường là người yêu hoặc người trong gia đình. Có thể bởi vì nửa kia có chấn thương (Trải nghiệm chấn thương thời thơ ấu) hoặc bệnh tật yêu cầu sự quan tâm chăm sóc liên tục thường xuyên, hoặc phổ biến hơn, là kết quả của chất hoặc nghiện bia rượu. Họ tin rằng chỉ bằng cách dung túng và cho phép những hành vi gây nghiện là cách duy nhất để duy trì mối quan hệ, được chấp nhận, yêu thương.

Điều quan trọng nhất là hiểu mối quan hệ của bạn với những người khác góp phần vào chu kỳ nghiện như thế nào. Khi đối phương cảm thấy có nghĩa vụ phải chiều theo đòi hỏi cảm xúc của người kia mà quên đi cảm xúc của chính bản thân mình. Mối nguy của mối quan hệ này là nó có thể kích thích sự phụ thuộc nhiều hơn, và khiến tình cảnh thực sự trở nên bị “bóp méo” hoàn toàn khác biệt khi họ đang phê thuốc và khi bình thường (Xem thêm: Cách giúp đỡ người thân lạm dụng chất).

B. Mối quan hệ dung túng

Trong khi đang nỗ lực giúp đỡ, sau cùng họ vẫn dung thứ và tiếp tay cho hành vi có hại, có thể thông qua hỗ trợ tiền bạc, nhà ở và tinh thần, thậm chí cung cấp ma tóe hoặc rượu bia cho người thân bị nghiện của họ. Thông thường, những người bạn từng “chơi đồ”, hoặc dẫn dắt bạn vào con đường bay lắc, là những người dung túng chủ yếu cho hành vi sử dụng chất.