Ma túy gây ảo giác ảnh hưởng đến não bộ và cơ thể như thế nào?

09:37 23/03/2019

Ma túy gây ảo giác hoat động như thế nào?

Ma túy gây ảo giác điển hình được biết với khả năng tạo ra hiệu ứng thay đổi nhận thức bằng cách tác động lên các mạch thần kinh trong não sử dụng chất dẫn truyền thần kinh serotonin (Passie, 2008; Nichols, 2004; Schindler, 2012; Lee, 2012). Cụ thể, một số tác động điển hình nhất của chúng xảy ra ở thùy trán, một khu vực liên quan đến cảm xúc, tâm trạng, nhận thức cũng như các khu vực quan trọng khác trong việc xử lý các phản ứng kích thích và sinh lý đối với căng thẳng và hoảng loạn.

Tác động ngắn hạn 

Tiêu thụ ma túy gây ảo giác có thể khiến người dùng nhìn thấy hình ảnh, nghe thấy âm thanh và cảm nhận những cảm giác có vẻ như thật nhưng không hề tồn tại. Tác dụng của chúng thường bắt đầu trong vòng 20 đến 90 phút sau khi sử dụng và có thể kéo dài tới 12 giờ. Những trải nghiệm thường không thể đoán trước và có thể thay đổi theo hàm lượng tiêu thụ và do tính cách, tâm trạng, kỳ vọng và môi trường xung quanh của người dùng. Tác động của các chất gây ảo giác như LSD có thể được miêu tả là rối loạn tâm thần do ma túy làm hạn chế, phá vỡ năng lực nhìn nhận thực tế, suy nghĩ hợp lý hoặc giao tiếp với người khác. Người dùng đề cập đến LSD và các trải nghiệm gây ảo giác khác giống như “các chuyến đi”-“trips” và các trải nghiệm bất lợi nghiêm trọng hoặc gây khó chịu như “các chuyến đi tồi tệ”-“bad trips”. Một số chuyến đi, người dùng trải nghiệm cảm giác thú vị và kích thích tinh thần và nâng cao nhận thức. Tuy nhiên, những chuyến đi tồi tệ bao gồm những suy nghĩ kinh khủng và cảm giác lo lắng, tuyệt vọng về cơn ác mộng bao gồm nỗi sợ mất kiểm soát, điên loạn hoặc là chết.

Tác động ngắn hạn cụ thể của LSD, nấm thức thần, peyote, DMT, ayahuasca bao gồm:

LSD (Lysergic acid diethylamide)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Huyết áp, nhịp tim và thân nhiệt tăng

- Chóng mặt và mất ngủ

- Chán ăn, khô miệng và đổ mồ hôi

- Tê liệt, yếu và mắc chứng run rẩy

- Trở nên bốc đồng và thay đổi cảm xúc nhanh chóng đến đột ngột có thể từ sợ hãi đến hưng phấn, nhanh đến mức người dùng dường như có thể trải nghiệm nhiều cảm xúc cùng một lúc

 Psilocybin (Nấm thức thần)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Cảm giác thư giãn (tương tự như tác dụng của cần sa liều thấp)

- Lo sợ, hoang tưởng và phản ứng hoảng loạn

- Trải nghiệm nội quan / tâm linh

- Phân biệt nhầm thành loại nấm độc giống như psilocybin có thể dẫn đến ngộ độc không lường, gây khả năng tử vong cao.

Peyote (xương rồng gây ảo giác)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

- Tăng thân nhiệt và nhịp tim

- Cử động rời rạc, khó kiểm soát

- Đổ nhiều mồ hôi

DMT (N,N-Dimethyltryptamine) 

- Tăng nhịp tim

- Bối rối, lo âu

- Gặp ảo giác thường xuyên bởi môi trường thay đổi hoàn toàn cũng như vật thể và không gian đều biến dạng

Ayahuasca

 

- Huyết áp tăng

- Nôn mửa nghiêm trọng

- Thay đổi trạng thái nhận thức và nhận biết về hình ảnh xa rời thực tế, phi lý tính.

Ảnh hường dài hạn 

Người dùng LSD rất nhanh chóng phát triển mức dung nạp cao đối với ảnh hưởng của thuốc, do đó việc sử dụng lặp lại đòi hỏi liều lượng ngày càng lớn hơn để tạo ra các hiệu ứng tương tự. Sử dụng ma túy gây ảo giác cũng tạo ra sự dung nạp với các loại thuốc khác trong nhóm này, bao gồm psilocybin và peyote. Tuy nhiên, việc sử dụng các loại ma túy gây ảo giác điển hình này không sản sinh sự dung nạp đối với ma túy không có tác động trực tiếp lên cùng các thụ thể tế bào não. Nói cách khác, không có sự dung nạp chéo nào đối với các loại ma túy tác động lên các hệ thống dẫn truyền thần kinh khác nhau, chẳng hạn như cần sa, amphetamine hoặc PCP trong số những loại khác. Hơn nữa, khả năng dung nạp ma túy gây ảo giác xảy ra một thời gian ngắn, nó sẽ bị mất đi nếu người dùng ngừng dùng thuốc trong vài ngày và các triệu chứng cai nghiện tự nhiên thường không điển hình xảy ra khi ngừng sử dụng lâu dài.

Tác dụng lâu dài của việc sử dụng, lạm dụng và khả năng gây nghiện của DMT và hiện chưa được biết rõ ràng. Không giống như hầu hết các chất gây ảo giác khác, DMT dường như không tạo ra sự dung nạp (Winstock, 2013).

Nhìn chung, hai tác dụng dài hạn - rối loạn tâm thần dai dẳng và rối loạn nhận thức kéo dài do ảo giác - Hallucinogen Persisting Perception Disorder (HPPD) có liên đới đến việc sử dụng các loại ma túy điển hình. Mặc dù sự xuất hiện của một trong hai là rất hiếm, nhưng  cũng không thể đoán trước được và có thể xảy ra thường xuyên hơn so với những gì chúng ta từng nghĩ trước đây, và đôi khi cả hai trường hợp xảy ra cùng nhau. Mặc dù nguyên nhân chính xác chưa được biết, cả hai tình trạng rối loạn đồng thời thường xảy ra ở những cá nhân có tiền sử vấn đề tâm lý và thậm chí có thể xảy ra với bất kỳ ai, ngay cả sau một lần sử dụng. Chưa có phương pháp điều trị nào được thiết lập cho HPPD, chứng rối loạn khiến bệnh nhân thường hồi tưởng tự phát và lặp đi lặp lại mặc dù ít mãnh liệt hơn so với sự xuất hiện ban đầu. Tuy nhiên, một số loại thuốc chống trầm cảm và thuốc chống loạn thần có thể được kê toa để giúp cải thiện tâm trạng và điều trị rối loạn tâm thần. Tâm lý trị liệu cũng có tác dụng giúp bệnh nhân đối phó với nỗi sợ hãi hoặc nhầm lẫn liên quan đến rối loạn thị giác hoặc hậu quả khác của việc sử dụng LSD lâu dài. Nghiên cứu thêm về nguyên nhân, tình trạng và ảnh hưởng lâu dài của cả hai chứng rối loạn đang trong quá trình tiến hành.

Các tác động ngắn hạn đặc trưng của ma túy gây ảo giác

Tác động lên cảm nhận

- Gây ảo giác đối với các giác quan bao gồm thị giác, thính giác, xúc giác và khứu giác khiến mọi thứ bị bóp méo hoặc xuất hiện những thứ không hề tồn tại.

- Tăng cường cảm nhận và trải nghiệm cảm giác (màu sắc tươi sáng hơn, âm thanh sắc nét hơn)

- Chức năng hoạt động của các giác quan lẫn lộn (“Nhìn thấy” âm thanh hoặc “Nghe” được màu sắc)

- Thay đổi ý thức hoặc nhận thức về thời gian (thời gian trôi chậm hơn nhiều)

Tác động lên cơ thể

- Năng lượng cơ thể và nhịp tim tăng

- Buồn nôn

Các tác động dài hạn đặc trưng của ma túy gây ảo giác

Rối loạn tâm thần dai dẳng

- Rối loạn thị giác

- Suy nghĩ rời rạc

- Hoang tưởng

- Rối loạn cảm xúc

Rối loạn nhận thức kéo dài do ảo giác

- Các rối loạn thị giác khác (chẳng hạn như nhìn thấy quầng sáng hoặc vệt dài gắn với các vật thể chuyển động)

- Ảo giác

Nguồn: NIDA

  • Bài viết liên quan