Theo đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, mỗi năm nước ta có đến 180.000 ca bệnh và khoảng 17.000 trường hợp tử vong do lao, cao gấp 2 lần so với số người tử vong tai nạn giao thông.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn nằm trong nhóm 27 quốc gia có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc (MDR-TB) cao, chiếm khoảng 85% số ca bệnh kháng thuốc ước tính trên toàn cầu (3.500 ca lao kháng đa thuốc/năm).

1. Bệnh lao là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở những người nhiễm HIV. 

Những người sử dụng chất cũng được coi là nhóm nguy cơ cao phơi nhiễm, cho dù họ có bị nhiễm virus HIV hay không. Người có H dễ bị bệnh lao bởi HIV gây suy giảm hệ miễn dịch làm cơ thể khó chống lại vi trùng, cũng như dễ khiến lao tiềm ẩn trở thành bệnh lao hoạt động. Giống như viêm gan B và viêm gan C, đây là bệnh nhiễm trùng cơ hội có thể xảy ra với tần suất thường xuyên hoặc với mức độ nghiêm trọng cao ở những người có hệ miễn dịch yếu.

        

2. Sự khác biệt giữa nhiễm lao tiềm ẩn và bệnh lao là gì?

Nhiễm lao tiềm ẩn:

Những người nhiễm lao tiềm ẩn chứa vi trùng lao nằm ngủ trong cơ thể họ, do đó không có triệu chứng và cũng không thể truyền vi trùng cho người khác. Họ vẫn sẽ cảm thấy khỏe mạnh nhưng vẫn có thể mắc bệnh lao trong tương lai.

Bệnh lao hoạt động:

Những người lao bị bệnh do có một số lượng lớn vi trùng lao đang hoạt động trong cơ thể. Vi trùng lao lây từ người này sang người khác qua không khí, khi họ ho, hắt hơi, cười hoặc hát. Những người ở gần có thể hít phải vi trùng và bị nhiễm bệnh. Bệnh lao KHÔNG lây lan khi dùng chung đồ bạc, cốc, hoặc nước bọt. Hầu hết trường hợp, những dấu hiệu lao phổi sẽ cần thời gian ủ bệnh để phát triển. Đồng thời, triệu chứng lao phổi ở mỗi người có thể không giống nhau.

Tất cả mọi người đều có nguy cơ bị bệnh lao phổi. Tuy nhiên, rủi ro mắc bệnh ở một số người có thể cao hơn những người còn lại bởi nhiều nguyên do, ví dụ như: Hệ miễn dịch yếu, suy giảm miễn dịch có thể là do: 

• Nhiễm HIV
• Một số bệnh lý mạn tính như loét dạ dày tá tràng, đái tháo đường, suy thận mãn, ung thư
• Nghiện ma túy, bia, rượu, thuốc lá
• Trị liệu lâu dài với một số loại thuốc tiêm tĩnh mạch, corticoid, hóa chất điều trị ung thư…
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch nhằm chống thải ghép
• Sử dụng thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp, bệnh Crohn và vảy nến
• Suy dinh dưỡng
• Người cao tuổi có sức khỏe kém

Mặc dù tình trạng sức khỏe này vô cùng phổ biến tại Việt Nam nhưng trên thực tế, nhiều người vẫn mang tâm lý chủ quan, dẫn đến việc chậm trễ trong điều trị dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Ngoài phổi, lao đôi khi ảnh hưởng cả các bộ phận như não, thận hoặc cột sống. Nếu không được can thiệp kịp thời, vi khuẩn lao có thể lây lan khắp cơ thể, phát sinh hàng loạt vấn đề ảnh hưởng đến hệ tim mạch, quá trình trao đổi chất cũng như chức năng của cơ quan. Trong một số trường hợp, bệnh lao phổi còn có nguy cơ kéo theo nhiễm trùng huyết. Đây là tình trạng nhiễm trùng nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong cao.

           

3. Đồng nhiễm HIV - Lao

Khi nhiễm cả HIV và lao sẽ được gọi là đồng nhiễm HIV - lao. Ðồng nhiễm lao/HIV không chỉ làm tăng số người bệnh, mà còn làm giảm hiệu quả điều trị lao của Chương trình chống lao quốc gia (CTCLQG) và tăng tỷ lệ tử vong do lao. Lao tiềm ẩn có nhiều khả năng tiến tới bệnh lao hoạt động ở người nhiễm HIV hơn ở người không nhiễm HIV. Đồng thời, bệnh lao cũng có thể có biểu hiện nặng nề hơn ở những người nhiễm HIV hay có thể tình trạng nhiễm HIV trở nên xấu đi.

Điều trị với thuốc kháng virus HIV sẽ làm giảm tải lượng siêu vi trong máu, bảo vệ hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa hay làm chậm nhiễm HIV tiến tới AIDS. Do đó, ở những người bị đồng nhiễm HIV - lao, thuốc kháng virus cũng gián tiếp góp phần giúp người bệnh kiểm soát nguy cơ lao tiềm ẩn tiến triển thành bệnh lao hoạt động.