MDMA (Thuốc lắc)

04:42 17/09/2018

Thuốc lắc (MDMA) là tên gọi tắt của 3,4-methylenedioxymethamphetamine. Đây là một loại ma túy tổng hợp có tác động làm tăng năng lượng cho người dùng tương tự như các loại chất kích thích amphetamine, đồng thời nó cũng có tác động thức thần (gây ảo giác về thực tế nhận thức), tương tự như các chất gây ảo giác và LSD (ma túy tem giấy). Thuốc lắc được biết đến như là một loại ma túy dành cho tiệc tùng vì nó rất được yêu thích tại các hộp đêm, những bữa tiệc hay các lễ hội âm nhạc. Tác dụng của thuốc lắc thường kéo dài từ 3 đến 6 giờ.

Thuốc lắc được phân loại là một trong các chất không có lợi ích y tế và có khả năng lạm dụng cao. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn tiếp tục tìm hiểu về lợi ích y tế mà loại chất này có thể đem lại, ví dụ với những bệnh nhân mắc rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD) và những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối mắc rối loạn lo âu. Tuy vậy, những bệnh nhân này phải sử dụng thuốc dưới sự giám sát y tế nghiêm ngặt.

MDMA là gì

Hầu hết những người sử dụng thuốc lắc đều dùng thuốc dạng viên nén. Những viên thuốc lắc có thể có các màu sắc khác nhau và trên viên thuốc thường được in logo, hình ảnh. Đôi khi thuốc lắc cũng được bán dưới dạng bột tinh thể, đựng trong các viên nang. Nhưng hầu hết đây chỉ là chiêu trò của người bán vì khi kiểm tra lượng thuốc lắc bị thu giữ, cảnh sát phát hiện ra trong thuốc còn pha nhiều loại tạp chất khác.

Trên thực tế, các nhà nghiên cứu và cơ quan chức năng đã phát hiện ra phần lớn thuốc lắc được bán ngày nay có chứa các chất ma túy gây hại và tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tử vong khác. Thông thường, thuốc lắc được trộn hoặc thay thế bằng cathinones tổng hợp, loại chất thường thấy trong “muối tắm” (một loại chất kích thích). Một số thuốc lắc dạng viên nén khi được kiểm nghiệm còn chứa caffein, dextromethorphan (có trong một số loại xi-rô ho), amphetamine, PCP, hoặc cocaine.

Thuốc lắc hầu hết ở dạng viên nén

Khi uống thuốc lắc (dạng viên nén hoặc viên nang), phải mất khoảng 15 phút để thuốc ngấm vào máu và đi vào não. Thuốc lắc gây tác động bằng cách tăng hoạt động của ba chất dẫn truyền thần kinh là serotonin, dopamine, và norepinephrine. Hãy cùng xem xét tầm quan trọng của những loại chất này:

  • Serotonin có vai trò trong việc kiểm soát tâm trạng, sự hung hãn, hoạt động tình dục, giấc ngủ và cảm giác đau đớn. Serotonin được giải phóng bởi thuốc lắc có khả năng cải thiện tâm trạng. Những người sử dụng thuốc lắc lúc đầu có thể cảm thấy rất tỉnh táo, hoặc "tăng động". Một số người có cảm giác như thời gian không còn trôi theo cách thông thường, một số khác lại có những thay đổi trong nhận thức, chẳng hạn như cảm giác muốn được tiếp xúc da thịt trở nên mạnh mẽ hơn. Serotonin cũng kích thích sự giải phóng hooc môn oxytocinvasopressin, đóng vai trò trong cảm xúc yêu thương, dục vọng và sự tin tưởng. Đây có thể là lý do giải thích tại sao những người sử dụng nói rằng họ có cảm giác gần gũi và cảm thông hơn. 

  • Dopamine - giúp kiểm soát sự vận động, động lực, cảm xúc, và khoái cảm. Dư thừa Dopamine gây ra cảm giác sung sướng và tràn đầy năng lượng.

  • Norepinephrine - làm tăng nhịp tim và huyết áp, đặc biệt nguy hiểm cho những người có vấn đề về tim mạch.

  • Vì thuốc lắc làm tăng hoạt động của các chất này, một số người sử dụng gặp phải các tác động tiêu cực. Họ có thể trở nên lo lắng và dễ kích động, toát mồ hôi, ớn lạnh, cảm thấy mệt mỏi hoặc chóng mặt.

Thậm chí với những người không bị ảnh hưởng trong khi sử dụng, cũng có thể sẽ gặp phải những tác động tiêu cực sau này. Nguyên nhân là do não không còn đủ serotonin sau khi chất này bị giải phóng quá nhiều do tác động khi dùng thuốc lắc. Hàng ngày, hay thậm chí là hàng tuần sau khi sử dụng, người dùng vẫn có thể trở nên lú lẫn, rơi vào trạng thái trầm cảm, gặp các vấn đề về giấc ngủ, và rối loạn lo âu. Nguyên nhân vì sự gia tăng serotonin do thuốc lắc gây ra làm giảm khả năng cung ứng chất này của não.

Ảnh hưởng của việc sử dụng lâu dài
Các nhà nghiên cứu không chắc chắn về việc liệu thuốc lắc có gây ra thay đổi lâu dài ở não hay liệu những tác động này có biến mất khi ngừng sử dụng ma túy. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số người sử dụng nhiều thuốc lắc gặp các vấn đề kéo dài, bao gồm lú lẫn, trầm cảm, các vấn đề về ghi nhớ và tập trung.

Tác động của thuốc lắc đến não bộ

Những thay đổi trong não do sử dụng thuốc lắc cũng ảnh hưởng đến người dùng theo những cách khác nhau, bao gồm:

                                                ​​​​​

Vì không phải lúc nào thuốc lắc cũng tan trong cơ thể, thuốc lắc còn tồn đọng có thể ảnh hưởng tới quá trình trao đổi chất. Điều này có thể gây ra tích tụ một lượng ma túy nguy hiểm trong cơ thể nếu sử dụng thuốc lặp đi lặp lại trong một thời gian ngắn. Nồng độ thuốc lắc trong máu cao có thể làm tăng nguy cơ co giật và gây ảnh hưởng đến nhịp tim.

Câu trả lời là có. Thuốc lắc có thể gây ra các vấn đề với khả năng kiểm soát nhiệt độ của cơ thể, đặc biệt khi nó được sử dụng ở môi trường có nhiệt độ cao (như các bữa tiệc, sàn nhảy hay nhạc hội). Một số ít các trường hợp, thuốc lắc có thể làm nhiệt độ cơ thể tăng cao (tăng thân nhiệt), gây ra các vấn đề về gan, thận, suy tim hoặc thậm chí là tử vong.

Sử dụng quá liều thuốc lắc có thể gây tử vong

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa có thông tin chính xác về khả năng gây nghiện của thuốc lắc. Những gì chúng ta biết là thuốc lắc gây ảnh hưởng đến những chất dẫn truyền thần kinh tương tự như những loại chất gây nghiện khác. Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu về các thành phần gây nghiện của thuốc lắc. Tuy nhiên, một số người dùng gặp phải các triệu chứng cai rất khó chịu khi giảm hoặc ngưng dùng thuốc lắc sau một thời gian sử dụng thường xuyên (hàng ngày hoặc hầu như hàng ngày), như: 

  • Mệt mỏi

  • Ăn không ngon miệng

  • Trầm cảm

  • Khó tập trung

Thuốc lắc có gây nghiện không

Theo Nghị đinh 82/2013/NĐ-CP của chính phủ ban hành về danh mục các chất ma túy và tiền chất thì thuốc lắc (MDMA) được đưa vào danh mục “CÁC CHẤT MA TÚY TUYỆT ĐỐI CẤM SỬ DỤNG TRONG Y HỌC VÀ ĐỜI SỐNG XÃ HỘI”.

Khoản 1 Điều 21 Nghị định 167/2013/NĐ-CP quy định: "1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy."

Tuy nhiên, nếu chỉ là sử dụng ma túy thì hiện nay Tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 199 BLHS 1999) đã được bãi bỏ nên người sử dụng ma túy không phạm tội, những người sử dụng ma túy trái phép sẽ không bị xử lý hình sự. Nếu người sử dụng ma túy có thêm hành vi sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán... trái phép chất ma túy hoặc chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy, cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy thì sẽ bị xử lý hình sự về những hành vi này.

Như vậy, người chỉ có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính với một trong hai hình phạt là: phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền (từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng).

Chỉ xử phạt vi phạm hành chính với người sử dụng thuốc lắc

 

Nguồn: NIDA - teens.drugabuse.gov