Cây thuốc lá là một loại cây được trồng ở khắp nơi trên thế giới. Có rất nhiều chất hóa học được tìm thấy trong lá của cây thuốc lá hoặc được tạo ra bằng cách đốt chúng (như trong thuốc lá), trong đó nicotin là thành phần có thể dẫn đến nghiện. Các chất khác có trong thuốc lá như hắc ín, carbon monoxide... cũng có thể gây hại nghiêm trọng cho cơ thể. Ví dụ, hắc ín gây ung thư phổi và các bệnh nghiêm trọng khác ảnh hưởng đến hô hấp, và khí carbon monoxide có thể gây ra các vấn đề về tim.

Thuốc lá và các sản phẩm chứa nicotin xuất hiện dưới rất nhiều hình thức. Chúng ta có thể sử dụng các sản phẩm này bằng cách hút, nhai hoặc hít khói.

Các sản phẩm thuốc lá dạng hút:

• Thuốc lá (phổ biến, nhẹ, và chứa tinh dầu bạc hà): Không có bằng chứng cho thấy thuốc lá dạng nhẹ hay thuốc lá tinh dầu bạc hà an toàn hơn so với thuốc lá thông thường.​​​​​​

• Xì gà: ​Một số loại xì gà nhỏ có thể được làm rỗng bớt để chứa cần sa trong đó. Một số thanh niên hút xì gà để giấu việc họ đang hút cần sa. Dù gì đi nữa, hút xì gà hay sử dụng cần sa thì họ cũng đang hút các chất độc hại vào cơ thể. 

• Thuốc lá đinh hương (Bidis và Kreteks): Bidis là những loại thuốc lá nhỏ, mỏng, được cuốn bằng tay và được nhập khẩu chủ yếu từ Ấn Độ và các nước Đông Nam Á. Kreteks, đôi khi được gọi là thuốc lá đinh hương, chứa khoảng 60-80% thuốc lá và 20-40% đinh hương.

• Shisha và các loại thuốc lá hút qua cóng: Các loại thuốc lá hút qua cóng có nhiều hương vị, và ống cóng thường được truyền từ người này sang người khác trong một nhóm. Một nghiên cứu gần đây cho thấy hút shisha hoặc các loại thuốc lá hút qua cóng khác tạo ra khoảng hơn 125 lần khói thuốc, 25 lần hắc ín, 2,5 lần nicotin và 10 lần cácbon monôxít so với hút thuốc lá.

Các sản phẩm thuốc lá dạng không khói. Thuốc lá trong các sản phẩm này không được đốt cháy:

• Nhai, ngậm thuốc lá

• Hít: thuốc lá có thể được ngửi nếu được phơi khô

• Các sản phẩm hòa tan (bao gồm dạng viên nén)

• Thuốc lá điện tử. Thuốc lá điện tử là các thiết bị được chạy bằng pin. Những thiết bị này tạo ra nicotin và mùi vị mà không cần đốt cháy thuốc lá. Ở hầu hết các loại thuốc lá điện tử, thiết bị làm nóng sẽ được kích hoạt, làm bay hơi chất lỏng trong hộp đựng. Người dùng sẽ hít hơi được bay ra từ đó.

Giống như các loại ma túy khác, nicotin làm gia tăng chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Thông thường, dopamine được giải phóng khi bạn trải nghiệm những điều dễ chịu, thoải mái như ăn ngon, được làm những hoạt động mình thích, hoặc ở bên những người bạn yêu mến. Khi một người sử dụng các sản phẩm thuốc lá, việc giải phóng dopamine khiến họ cũng cảm thấy dễ chịu, thoải mái. Tuy nhiên, những tác động này nhanh chóng mất đi, khiến người dùng phải tiếp tục sử dụng để có được cảm giác dễ chịu này và điều này có thể dẫn đến nghiện.

Thông thường, một người hút thuốc lá sẽ hút khoảng 10 hơi đối với mỗi điếu thuốc trong khoảng 5 phút. Vì vậy, nếu một người hút khoảng 1 bao (25 điếu) một ngày, họ sẽ hít vào khoảng 250 "hơi" nicotin mỗi ngày.

Các nghiên cứu cho thấy các chất khác trong khói thuốc lá, như acetaldehyde, có thể làm tăng tác động của nicotin lên não.

Khi sử dụng thuốc lá không khói, nicotin được hấp thu trực tiếp qua mô miệng vào máu, và đi vào não. Ngay cả sau khi ngừng hút, nicotin vẫn tiếp tục được hấp thu vào máu. Ngoài ra, nicotin tồn đọng lâu hơn trong máu của người sử dụng thuốc lá không khói so với người hút thuốc lá.

Khi nicotin xâm nhập vào cơ thể, ban đầu nó làm cho các tuyến thượng thận giải phóng một loại hoóc môn, được gọi là adrenaline. Việc sản sinh adrenaline dồn dập kích thích cơ thể, làm tăng huyết áp, nhịp tim, và nhịp thở.

Hầu hết các tác hại lên cơ thể không phải từ nicotin, mà từ các chất khác trong thuốc lá hoặc các chất được sản sinh ra khi đốt thuốc lá - bao gồm carbon monoxide, hắc ín, amoniac,…Sử dụng thuốc lá gây hại đến mọi cơ quan trong cơ thể và có thể gây ra rất nhiều vấn đề. Sử dụng thuốc lá không khói khác và thuốc lá có khói đều có thể dẫn đến ung thư.

Những người không hút thuốc nhưng sống hoặc giao du với những người hút thuốc đều có tiếp xúc với khói thuốc lá một cách thụ động. Giống như hút thuốc, điều này cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Mỗi năm, ước tính khoảng 58 triệu người Mỹ thường xuyên phải hít khói thuốc thụ động và hơn 42,000 người không hút thuốc tử vong vì các bệnh do khói thuốc gây ra.

Bảng dưới đây liệt kê các vấn đề sức khỏe một người có thể gặp phải khi hút hoặc nhai thuốc lá hoặc do hít khói thuốc thụ động.

Câu trả lời là có. Sử dụng thuốc lá (cả dạng có khói và không khói) đều có thể dẫn đến tử vong. Hút thuốc lá cũng có thể dẫn đến tử vong do bệnh tim, các vấn đề sức khoẻ ở trẻ, và các vụ hỏa hoạn nhà cửa do tàn thuốc lá. Ngoài ra, nicotin trong thuốc lá không khói có thể làm tăng nguy cơ đột tử do nhịp tim không hoạt động được bình thường (rối loạn nhịp) - dẫn tới tim truyền ít hoặc không truyền được máu vào các cơ quan của cơ thể.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng chống Dịch bệnh Hoa Kỳ, hút thuốc là nguyên nhân gây ra 480,000 ca tử vong mỗi năm – cứ 5 người thì có 1 người chết hoặc 1300 ca tử vong mỗi ngày. Trung bình, những người không hút thuốc sống lâu hơn những người hút thuốc lá 10 năm. Những người hút thuốc có nguy cơ cao tử vong do ung thư, đặc biệt là ung thư phổi, bệnh tim, các bệnh phổi và các thương tích do hỏa hoạn từ tàn thuốc lá.

Tin mừng là những người bỏ thuốc lá có thể sống lâu hơn. Trung bình, một người đàn ông 24 tuổi bỏ thuốc lá thì tuổi thọ sẽ tăng lên khoảng 5 năm.

Câu trả lời là có. Chính chất nicotin trong thuốc lá là yếu tố gây nghiện. Mỗi điếu thuốc lá chứa khoảng 10mg nicotin. Một người thường chỉ hút vài hơi từ một điếu thuốc lá, mà không phải tất cả lượng nicontin đều được hấp thụ vào phổi. Trung bình, một người hít vào từ 1 – 2mg nicotin từ mỗi điếu thuốc lá.

Các nghiên cứu về các loại thuốc lá không khói phổ biến cho thấy lượng nicotin trên một gam thuốc lá dao động từ 4,4 mg đến 25 mg. Ngậm thuốc lá trong miệng trong khoảng 30 phút sẽ đưa vào cơ thể lượng nicotin bằng hút 3 điếu thuốc.

Cho dù một người hút thuốc lá dạng khói hay sử dụng thuốc lá không khói, lượng nicotin hấp thụ vào cơ thể đã đủ để khiến người đó nghiện. Khi điều này xảy ra, người đó tiếp tục sử dụng thuốc lá mặc dù họ biết tác hại mà thuốc lá gây nên. Nghiện nicotin có thể gây ra:

• Độ dung nạp: Trong vòng một ngày, cơ thể người hút thuốc sẽ tạo ra độ dung nạp - người này cần nhiều nicotin hơn để có được cảm giác ban đầu. Trên thực tế, những người hút thuốc thường cho biết điếu thuốc đầu tiên trong ngày là điếu thuốc mạnh nhất hoặc "tuyệt nhất".

• Hội chứng cai: Khi ngừng hút thuốc, người dùng thường trải qua các triệu chứng cai rất khó chịu, điều này thường khiến họ phải sử dụng lại thuốc lá. Các triệu chứng cai nghiện nicotin bao gồm:

• Khó chịu

• Gặp vấn đề về suy nghĩ và tập trung

• Gặp vấn đề về giấc ngủ

• Tăng cảm giác thèm ăn

• Thèm khát, có thể kéo dài 6 tháng hoặc lâu hơn, và có thể là trở ngại chính để bỏ thuốc

Thuốc lá điện tử là sản phẩm khá mới, chỉ được sáng chế ra trong khoảng 10 năm nay, vì vậy các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu về những tác động thuốc lá điện tử lên sức khỏe.

Thuốc lá điện tử được thiết kế để tạo ra nicotin mà không có các hóa chất khác như khi đốt một điếu thuốc lá. Đây là thiết bị được chạy bằng pin, làm nóng chất lỏng bên trong hộp đựng nicotin. Chất lỏng được làm nóng sẽ bốc hơi mà người dùng sẽ hít vào.

Do không đốt cháy thuốc lá, nên thuốc lá điện tử được coi là không gây hại cho phổi như các sản phẩm thuốc lá khác. Tuy nhiên, do thuốc lá điện tử còn rất mới nên chúng ta chưa thể chắc chắn về điều này. Các chuyên gia y tế đã đặt ra nhiều câu hỏi về sự an toàn của các sản phẩm thuốc lá điện tử, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên:

• Thí nghiệm trên một số sản phẩm thuốc lá điện tử đã tìm thấy khói do bốc hơi có chứa các chất hóa học độc hại và có thể gây ung thư, và các phân tử trong khói bốc hơi có thể gây hại. Tác động lên sức khoẻ của việc tiếp xúc thường xuyên với các chất này vẫn chưa được làm rõ.

• Một nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng tiếp xúc với nicotin có thể gây ra những thay đổi trong não bộ, khiến các ma túy khác trở nên “hấp dẫn” hơn. Một số chuyên gia tin rằng nếu điều này đúng ở người thì việc sử dụng nicotin dưới bất kỳ hình thức nào sẽ làm tăng nguy cơ sử dụng ma túy và nghiện.

• Một số nghiên cứu cho thấy việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể là "cửa ngõ" khiến thanh thiếu niên thử các sản phẩm thuốc lá khác, bao gồm thuốc lá thông thường – điều được xem là nguyên nhân gây bệnh và chết sớm. Một nghiên cứu gần đây cho thấy những học sinh có sử dụng thuốc lá điện tử vào thời điểm bắt đầu học lớp 9 thường có xu hướng chuyển sang hút thuốc lá thông thường trong vòng một năm sau đó.

• Chất lỏng trong thuốc lá điện tử có thể dẫn đến việc ngộ độc nicotin nếu ai đó uống, hít, hoặc chạm vào.

• Một số nghiên cứu chỉ ra rằng các phân tử từ khói thuốc lá điện tử thụ động làm ô nhiễm không khí, và có thể gây hại cho phổi và tim.

Các liệu pháp điều trị có thể giúp người dùng thuốc lá và các sản phẩm chứa nicotin kiểm soát những triệu chứng cai và làm tăng khả năng bỏ thuốc lá thành công.

Gần 70% số người hút thuốc muốn bỏ thuốc. Hầu hết những người cố gắng tự bỏ thuốc đều tái sử dụng - thường là trong vòng một tuần. Hầu hết những người hút thuốc trước đây đều có một vài lần bỏ thuốc thất bại trước khi họ có thể ngừng sử dụng hoàn toàn.

Một số người tin rằng thuốc lá điện tử có thể giúp người hút thuốc giảm thèm muốn nicotin trong khi họ đang cố gắng bỏ hút thuốc lá. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết liệu thuốc lá điện tử có thực sự hữu ích cho những người đang cố gắng bỏ thuốc lá. Cũng có khả năng việc hút thuốc lá điện tử có thể khiến tình trạng nghiện nicotin trở nên trầm trọng hơn, khiến người dùng khó bỏ thuốc hơn.