Bệnh lậu là một bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Neisseria Gonorrhoeae gây ra. Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng gần 80 triệu ca mắc bệnh lậu và gần 8 triệu ca tử vong do lậu gây ra. Trong đó, Việt Nam thuộc top 20 quốc gia có số lượng người mắc và tử vong do bệnh lậu nhiều nhất. 

Lậu là căn bệnh lây truyền rất phổ biến đặc biệt là ở những người trẻ trong độ tuổi từ 15-24. Tuy nhiên, hầu hết những người mắc bệnh thường không nhận thấy bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào của bệnh lậu. Nếu như không được điều trị sớm, nó có thể dẫn đến những hậu quả đau đớn và các vấn đề nghiêm trọng đến sức khỏe.

• Lậu là một nhiễm trùng lây truyền qua đường quan hệ tình dục, do lậu cầu khuẩn gây ra.
• Bất kỳ ai có quan hệ tình dục đều có thể bị nhiễm lậu. Lậu xuất hiện phổ biến ở nhóm tuổi thanh thiếu niên, tuy nhiên có thể gặp ở bất kỳ nhóm tuổi nào.
• Nhiều người bị nhiễm lậu mà hoàn toàn không hay biết rằng mình đã bị nhiễm, vì cơ thể họ có thể không biểu hiện triệu chứng nào.
• Người nhiễm lậu có thể lây truyền mầm bệnh cho người khác mà bản thân không biết.
• Lậu có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được điều trị đúng cách.
• Nếu không được điều trị, bệnh lậu có thể dẫn đến các vấn đề sức khoẻ nghiêm trọng.

Bạn và bạn tình có thể sẽ không nhận ra bất kỳ triệu chứng nào của bệnh lậu. Hoặc là những dấu hiệu của bệnh lậu rất nhẹ khiến bạn chẳng hề để tâm đến nó. Thỉnh thoảng mọi người còn nhầm lẫn triệu chứng của bệnh lậu với những bệnh truyền nhiễm khác. Cũng có rất nhiều người không nhận ra họ mắc bệnh này, và vì thế nên đây là một trong những lý do mà bệnh lậu trở thành một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất. Nếu có triệu chứng thì khoảng 2-7 ngày sau sẽ xuất hiện.  

Bệnh lậu có thể dẫn tới những vấn đề về sức khỏe vô cùng nghiêm trọng và người bệnh có thể bị vô sinh nếu không chữa trị nó. 

1. Hầu hết ở những nữ giới mắc bệnh lậu sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Nếu họ có, các triệu chứng của bệnh lậu sẽ xuất hiện trong khoảng một tuần bị lây truyền. Các triệu chứng này bao gồm:

• Có dịch âm đạo bất thường (có thể là loãng hoặc nhiều nước) có màu hơi vàng hoặc xanh lá hoặc chảy máu.

• Khi tiểu tiện có cảm giác đau hoặc nóng rát.

• Bụng dưới đau hoặc nhạy cảm.

• Chảy máu giữa các chu kỳ kinh nguyệt (trường hợp này hiếm khi xảy ra).

2. Nam giới thường có triệu chứng nếu họ mắc bệnh lậu. Các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng một tuần sau khi họ bị lây nhiễm. Các triệu chứng này bao gồm:

• Có dịch bất thường màu vàng, trắng hoặc xanh lá tiết ra từ đầu dương vật.

• Khi tiểu tiện có cảm giác đau hoặc nóng rát.

• Tinh hoàn bị đau hoặc sưng (trường hợp này hiếm khi xảy ra).

3. Bệnh lậu cũng có thể ảnh hưởng đến hậu môn nếu như bạn quan hệ tình dục qua đường hậu môn, hoặc bạn có thể lan truyền đến hậu môn của bạn từ bộ phận khác của cơ thể (ví dụ khi bạn dùng giấy vệ sinh sau khi đi vệ sinh xong). Bệnh lậu ở hậu môn thường không có bất kỳ triệu chứng gì. Nhưng những dấu hiệu của nó có thể bao gồm:

• Ngứa ở bên trong hoặc xung quanh hậu môn.

• Tiết dịch từ hậu môn.

• Đau khi đại tiện.

4. Mắc bệnh lậu ở trực tràng thường không có bất kỳ dấu hiệu hay triệu chứng nào, nhưng nó có thể gây ra cơn đau, sự khó chịu hay dịch tiết ở hậu môn.

5. Khi bị nhiễm bệnh lậu ở hầu họng, nó cũng hiếm khi có triệu chứng gì. Nếu có, thường người bệnh sẽ bị đau họng, viêm họng dai dẳng, kém đáp ứng với điều trị thông thường. 

6. Truyền nhiễm lậu qua mắt (bệnh viêm màng kết) cũng có thể gây ra cơn đau, sưng rát và tiết dịch.

Bệnh lậu thường được lan truyền từ người này tới người khác thông qua quan hệ tình dục. Mọi người thường mắc bệnh lậu vì quan hệ tình dục không an toàn với những người nhiễm bệnh. Bệnh lậu bị lan truyền khi tinh trùng, tinh dịch và dịch tiết từ âm đạo đi vào bên trong hoặc bên trên âm đạo, hậu môn hoặc miệng của bạn. Bệnh lậu vẫn có thể lây truyền kể cả khi không cho dương vật vào hết âm đạo hay hậu môn.

Bệnh lậu không bị lây truyền qua con đường tiếp xúc thông thường, nên bạn không thể bị nhiễm nó từ việc chia sẻ đồ ăn hoặc đồ uống chung, ôm, hôn, nắm tay, ho, hắt xì, hay việc dùng chung bồn tắm, khăn tắm, bể bơi, bồn cầu.

Bệnh lậu thường lan truyền chủ yếu thông qua:

• Quan hệ tình dục qua âm đạo hoặc hậu môn mà không sử dụng bao cao su.

• Quan hệ tình dục qua đường miệng mà không sử dụng bao cao su hay màng chắn miệng (miếng nhựa che chắn hậu môn hay âm đạo).

• Sử dụng chung đồ chơi tình dục khi không vệ sinh chúng hoặc không thay bao cao su mới mỗi lần chúng được dùng.

• Nếu bạn đang mang thai, có khả năng bệnh lậu sẽ lây truyền tới thai nhi. 

• Vi khuẩn cũng có thể bị lây truyền từ dịch âm đạo tới trực tràng. Bạn không cần phải quan hệ tình dục qua đường hậu môn thì mới bị mắc bệnh.

• Bạn cũng có thể bị lậu khi chạm vào mắt nếu tay bạn có dịch truyền nhiễm, và có thể dẫn đến bệnh viêm màng kết. Tuy nhiên, điều này là không phổ biến.

Sử dụng bao cao su đúng cách và thường xuyên làm giảm nguy cơ mắc bệnh lậu. Có hai loại bao cao su trên thị trường hiện nay. Bao cao su dành cho nam là loại bao cao su làm từ chất liệu polyurethane hoặc latex để bảo vệ dương vật khi quan hệ tình dục. Bao cao su dùng cho bên trong là một lớp màng làm từ chất liệu polyurethane hoặc latex nhân tạo dùng để đưa vào âm đạo hoặc hậu môn. 

Có một vài người chuyển giới nam có thể cắt bớt bao cao su hoặc màng bảo vệ miệng ngắn lại để phù hợp với bộ phận sinh dục của họ.

Việc sử dụng màng bảo vệ miệng hoặc các hình thức bảo vệ khác có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh lậu khi tiếp xúc tình dục bằng đường miệng hoặc hậu môn.

Thay bao cao su mới khi sử dụng đồ chơi tình dục với từng bạn tình có thể làm giảm nguy cơ truyền nhiễm bệnh lậu bằng cách ngăn ngừa sự trao đổi dịch tiết trong cơ thể.

Những người được chẩn đoán bệnh lậu nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi bệnh hoàn toàn được chữa khỏi và các triệu chứng biến mất. Việc cảnh báo, kiểm tra và điều trị cho tất cả các bạn tình của người mắc lậu cũng sẽ giúp ngăn ngừa phát tán các bệnh truyền nhiễm khác. 

Cách chắc chắn nhất để bạn phòng ngừa lậu là không quan hệ tình dục, hay chỉ quan hệ tình dục với người không bị nhiễm và người đó cũng chỉ có quan hệ tình dục với một mình bạn. Nên nhớ là rửa cơ quan sinh dục, niệu đạo, hay thụt rửa âm đạo, hậu môn sau khi quan hệ tình dục không giúp ngăn ngừa được các bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Bạn nên làm xét nghiệm lậu, nếu:

• Bạn hoặc bạn tình có triệu chứng hoặc nghi ngờ có triệu chứng của bệnh lậu.

• Bạn vừa mới quan hệ tình dục không an toàn với một bạn tình mới. 

• Bạn hoặc bạn tình đã quan hệ tình dục không an toàn với những người khác.

• Nếu bạn là đồng tính nam, song tính, hay nam có quan hệ tình dục với nam và vẫn còn sinh hoạt tình dục.

• Trong quá trình kiểm tra âm đạo, bác sĩ nói rằng cổ tử cung của bạn bị sưng và/hoặc có dịch tiết bất thường.

• Bạn hoặc bạn tình mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.

• Khi đang mang thai hoặc có dự định mang thai.

Bạn không thể khẳng định chắc chắn rằng mình bị bệnh lậu chỉ bằng cảm giác của bạn. Giống như các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác, cách duy nhất để biết mình có bị nhiễm bệnh lậu không đó là đi kiểm tra – kể cả bạn có hay không có triệu chứng nào của bệnh. Bác sĩ có thể yêu cầu lấy một mẫu nước tiểu (nước giải) hay có thể dùng miếng gạc chùi nơi bị nhiễm trùng để xét nghiệm bệnh lậu. Nhiều người có bệnh lậu cũng mang bệnh Chlamydia, và cần phải được xét nghiệm và điều trị cho cả hai.

Tất cả những người có hoạt động tình dục thường xuyên, bao gồm những người từng bị bạo lực tình dục, cũng có thể gặp nguy cơ mắc bệnh lậu. Phần lớn những ca mắc lậu được báo cáo thường xuất hiện ở những người dưới độ tuổi 30.

Những trường hợp có nguy cơ mắc lậu cao:

• Đã từng quan hệ tình dục với một người đã bị lậu hoặc có dấu hiệu của lậu.

• Người có quan hệ tình dục không an toàn hoặc có quan hệ tình dục với nhiều người, hoặc với bạn tình mới cần xét nghiệm thường xuyên hơn.

• Tất cả phụ nữ mang thai đều nên làm xét nghiệm.

• Không sử dụng bao cao su khi tiếp xúc với vùng có khả năng nhiễm lậu cao.

• Từng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Những người từng được điều trị một bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) cần làm xét nghiệm trong thời gian từ 1 đến 3 tháng sau khi điều trị xong.

• Đang mắc HIV.

• Không sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục với nhiều bạn tình.

Những đối tượng có khả năng cao nhiễm bệnh lậu đó là: đồng tính nam và nam giới có quan hệ tình dục với nam giới (MSM), người bán dâm và người mua dâm, người có hoạt động tình dục thường xuyên dưới 25 tuổi, trẻ đường phố, và những người vô gia cư.

Được, bệnh lậu có thể điều trị khỏi hoàn toàn bằng kháng sinh đặc hiệu.

Khi điều trị lậu, bạn cần lưu ý những điều sau:

• Muốn thực sự hết bệnh, phải sử dụng đủ liều thuốc được kê toa.
• Không được chia sẻ thuốc với người khác, bạn cần sử dụng toàn bộ số thuốc được kê mới khỏi bệnh.
• Triệu chứng lậu thường giảm hẳn sau vài ngày và mất đi sau 1 tuần điều trị. Nếu vẫn còn triệu chứng lậu sau khi điều trị, hãy quay lại gặp bác sĩ.

• Uống hết liều mà bác sĩ đã kê đơn kể cả khi bạn thấy triệu chứng hết sớm. Bệnh lậu vẫn ở trong cơ thể của bạn cho đến khi bạn sử dụng hết thuốc kháng sinh đã được kê trong đơn thuốc.

• Bạn tình của bạn cũng nên đi khám bệnh lậu để các bạn không bị tái nhiễm hoặc không bị lây truyền cho người khác.

• Không quan hệ tình dục trong 7 ngày. Nếu bạn chỉ có một liều thuốc, hãy đợi đến hết một tuần sau khi bạn đã uống xong hết chỗ thuốc đó, rồi hẵng quan hệ tình dục. 

• Hãy kiểm tra lại một lần nữa vào 3 tháng sau để chắc chắn rằng bạn không còn mắc bệnh nữa.

• Không chia sẻ thuốc của bạn với bất kỳ ai. Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn khác với liều lượng thuốc kháng sinh cho bạn tình của bạn. Hãy đảm bảo rằng hai bạn đều sử dụng tất cả chỗ thuốc đó.

• Hãy liên lạc với bác sĩ nếu như bạn vẫn còn các triệu chứng sau khi kết thúc quá trình trị liệu.

• Kể cả khi bạn kết thúc quá trình trị liệu và đã khỏi hoàn toàn bệnh lậu, nhưng bạn vẫn có khả năng bị tái nhiễm bệnh lâu. Hãy sử dụng bao cao su và đi kiểm tra thường xuyên.

Những bạn tình thường xuyên hay gần đây (trong vòng 60 ngày vừa qua) phải được chữa trị trước khi quan hệ tình dục lại, tốt nhất là điều trị cùng một lúc. Điều quan trọng là bạn có thể tái nhiễm bệnh lậu nếu có quan hệ tình dục với một bạn tình mắc bệnh hoặc một bạn tình mới.

Có thể, điều trị khỏi hoàn toàn bệnh lậu không giúp bạn miễn nhiểm với căn bệnh này.

Bạn vẫn có thể bị lây nhiễm lại bệnh lậu từ bạn tình hiện có (nếu họ cũng nhiễm bệnh cùng lúc với bạn và không được điều trị), hoặc từ một bạn tình mới.

Nếu bạn được chẩn đoán và điều trị bệnh lậu, hãy thông báo với tất cả các bạn tình mà bạn đã có tiếp xúc tình dục (âm đạo, hậu môn, miệng) trong vòng 60 ngày trước khi xuất hiện các triệu chứng để họ đi xét nghiệm và điều trị. Điều này sẽ làm giảm nguy cơ  phát triển các biến chứng nghiêm trọng của bệnh lậu ở các đối tác và cũng làm giảm nguy cơ bị tái nhiễm. Nếu có một người mắc lậu thì tất cả các bạn tình của người ấy cần phải tránh quan hệ tình dục cho tới khi họ đã kết thúc quá trình trị liệu và khi không còn triệu chứng nào nữa.

Nếu bệnh lậu được điều trị sớm, nó sẽ ít có khả năng gây ra các vấn đề về lâu dài. Tuy nhiên, nếu không có sự điều trị hiệu quả thì bệnh có thể lan truyền đến các bộ phận khác của cơ thể. Nếu không điều trị sớm, các biến chứng sẽ xuất hiện ngày một nhiều và trầm trọng. 

Bệnh lậu có thể lan truyền tới tử cung và ống dẫn trứng của phụ nữ, dẫn đến bệnh viêm vùng chậu. Ban đầu, viêm vùng chậu có thể không có bất kỳ triệu chứng nào, nhưng nó có thể gây tổn hại về lâu dài. Nó có thể gây đau ở vùng xương chậu, tắc ống dẫn trứng, vô sinh và mang thai ngoài dạ con. 

Nếu bạn là nam giới, bệnh lậu có thể dẫn đến sự truyền nhiễm đau đớn ở tinh hoàn và có nguy cơ làm giảm khả năng sinh sản. Ngoài ra, nó có thể lan truyền đến mào tinh hoàn (ống dẫn tinh từ tinh hoàn), và có thể bị đau ở tinh hoàn.

Bệnh lậu có thể dẫn đến việc đau và sưng xương khớp và gân, được biết đến với tên gọi là bệnh Viêm khớp phản ứng (SARA). Điều này có thể gây ra việc sưng tấy mắt và thương tổn trên da.

Mắc bệnh lậu cũng tăng khả năng bạn bị mắc hoặc lan truyền HIV. Lậu sẽ lưu trú lại trong cơ thể nếu bạn không điều trị. Khi đó, bạn có nguy cơ lây nhiễm cao hơn nếu có quan hệ tình dục không được bảo vệ với bạn tình bị nhiễm HIV. Người mắc bệnh lậu mà không chữa trị có thể lan truyền vi khuẩn đến máu, da, tim hoặc xương khớp và dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe hoặc tử vong.

Nếu bạn bị bệnh lậu khi đang mang thai và không chữa trị, nó có thể bị lây truyền qua thai nhi. Điều này có thể dẫn đến những vấn đề rất nguy hiểm cho đứa trẻ, bao gồm khiếm thị, viêm khớp nhiễm trùng hoặc nhiễm trùng máu có thể dẫn đến tử vong.

Những phương pháp dưới đây sẽ giúp bảo vệ bạn khỏi bệnh lậu và hầu hết các bệnh lây truyền qua đường tình dục, chẳng hạn như HIV và chlamydia.

Rất dễ bị mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI) khi quan hệ tình dục với người bị nhiễm bệnh, kể cả khi họ không có triệu chứng nào. Nếu bạn mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục, những phương pháp này cũng giúp phòng ngừa việc lây truyền nó sang người khác.

• Hãy sử dụng bao cao su mỗi lần bạn quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn. Nhớ kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng.

• Tránh dùng chung đồ chơi tình dục. Nếu bạn dùng chung, nên nhớ vệ sinh chúng hoặc thay bao cao su mới trước khi sử dụng.

• Áp dụng các cách thực hành tình dục an toàn để có thể bảo vệ sức khỏe của bản thân và của người khác.

HÃY BẢO VỆ CHÍNH BẠN VÀ BẠN TÌNH CỦA BẠN

• Hãy đến gặp bác sĩ nếu như bạn tình của bạn đang được điều trị lậu.
• Hãy đến gặp bác sĩ nếu như bạn hay bạn tình của bạn phát hiện thấy có bất kỳ triệu chứng gì nghi ngờ lậu, như dịch tiết bất thường ở dương vật, hậu môn hay âm đạo.
• Nếu bị nhiễm lậu, hãy làm xét nghiệm để kiểm tra các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.
• Hãy thông tin cho bạn tình gần đây nhất của mình để họ cũng có thể đi làm xét nghiệm.
• Hãy nói chuyện cở mở và chân thành với bạn tình của mình về bệnh lậu và các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác.