HIV và ma túy

03:27 27/09/2018

HIV/AIDS là một đại dịch toàn cầu hoành hành trong suốt 30 năm qua. Những người sinh sau năm 1980 sẽ khó có thể biết về một thế giới không có HIV/AIDS. Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh dịch (CDC) ước tính có khoảng 1,2 triệu người đang sống chung với HIV ở Mỹ, con số này ước tính là 30 - 35 triệu người trên toàn Thế giới.

HIV (viết tắt của virus gây suy giảm miễn dịch ở người) là virus gây ra AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải). Nhiễm HIV là một bệnh về hệ thống miễn dịch có thể được điều trị, nhưng không thể chữa khỏi. Mọi người thường nói “HIV/AIDS” để chỉ cả virus (HIV) và hội chứng mà virus này gây nên (AIDS).

HIV phá hủy tế bào CD4+ trong hệ thống miễn dịch, hê thống giúp cơ thể kháng lại bệnh tật. HIV biến các tế bào CD4+ thành các “nhà máy” sản sinh ra nhiều virus HIV hơn để lây lan sang các tế bào khỏe mạnh khác. Không có các tế bào này, một người có HIV không thể chống lại các vi khuẩn và sẽ trở nên nhạy cảm với các loại bệnh, nhiễm trùng thông thường. Một người được chẩn đoán ở giai đoạn AIDS khi có nhiều hơn một nhiễm trùng và có số tế bào CD4+ trong cơ thể thấp.

Một người có thể nhiễm HIV trong nhiều năm mà không biểu hiện triệu chứng gì. Đây là lý do vì sao một người có thể trông rất khỏe mạnh dù đã nhiễm HIV. Xét nghiệm là cách duy nhất để biết liệu một người có nhiễm HIV hay không. Nhờ các nỗ lực và tiến bộ trong khoa học, ngày nay, HIV không còn nhất thiết sẽ dẫn tới tử vong nữa. Một phần lớn thành công này nhờ vào phương pháp điều trị ARV (điều trị kháng virus).
Điều trị ARV là phương pháp kết hợp từ ba loại thuốc trở lên giúp làm chậm sự phát triển của virus và ngăn ngừa hoặc giảm các triệu chứng của bệnh.

Sử dụng ma túy và HIV/AIDS có liên quan tới nhau trong một số mặt:

Tiêm chích ma túy. Rất nhiều người biết rằng tiêm chích ma túy và dùng chung bơm kim tiêm có nguy cơ dẫn tới lây nhiễm HIV/AIDS. Tiêm chích ma túy là hành vi tiêm một loại ma túy vào mô hoặc tĩnh mạch (ven) có sử dụng bơm kim tiêm. Khi một người dùng chung các “dụng cụ” – như kim, bơm xi-lanh, và các dụng cụ tiêm chích khác – HIV có thể được truyền từ người này sang người khác qua dịch cơ thể (vd: máu) của người nhiễm bệnh dính trên các dụng cụ. Các bệnh nhiễm trùng khác – như Viêm gan C – cũng có thể lây qua con đường này. Viêm gan C có thể gây ra bệnh về gan hoặc tổn thương gan vĩnh viễn.

Phán đoán kém và có hành vi nguy cơ. Ma túy và rượu ảnh hưởng tới cách mà một người đưa ra các quyết định, chọn lựa và có thể dẫn tới các hành vi tình dục không an toàn, khiến họ có nguy cơ lây nhiễm HIV. Sự phán đoán, kiểm soát kém khi cơ thể đang bị ảnh hưởng bởi ma túy có thể làm giảm hiệu quả của bao cao su do những sai phạm trong thực hành tình dục.

Các tác động sinh học của ma túy. Sử dụng ma túy và nghiện có thể khiến tình trạng HIV và hậu quả do virus này gây ra trầm trọng hơn, đặc biệt là đến não. Ví dụ, nghiên cứu chỉ ra rằng HIV gây ra nhiều tổn thương hơn cho các tế bào thần kinh ở não và ảnh hưởng nhiều hơn tới nhận thức đối với những người có sử dụng ma túy “đá” hơn là những người không sử dụng.

Virus HIV có thể lây khi máu hoặc các dịch cơ thể của một người nhiễm HIV tiếp xúc với máu, vết thương hở hoặc niêm mạc (vd: bộ phận sinh dục) của một người khỏe mạnh. HIV lây lan qua hai con đường chính bao gồm 1) quan hệ tình dục không an toàn/quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su; và 2) dùng chung bơm kim tiêm và các dụng cụ khác khi tiêm chích ma túy.

Do mối liên hệ mật thiết giữa sử dụng ma túy và lây, nhiễm HIV, điều trị nghiện có thể là một cách hiệu quả để ngăn ngừa HIV. Khi một người sử dụng ma túy tham gia điều trị, họ ngừng hoặc giảm sử dụng ma túy cũng như các hành vi nguy cơ liên quan, như tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn. Các chương trình điều trị ma túy cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thu thập số liệu chính xác về HIV/AIDS và các bệnh có liên quan, giúp cung cấp dịch vụ tư vấn, xét nghiệm, và giới thiệu người bệnh tới các dịch vụ y tế và xã hội.

 

 Nguồn: NIDA - teens.drugabuse.gov